STRESLE BAŞA ÇIKMA YOLLARI – SUFİ NEFESİ İLE STRES YÖNETİMİ
Keşke şöyle sihirli bir değnek olsa ve öfkelendiğimde, strese girdiğimde kaygılandığımda böyle bir dokunursam kendime ve rahatlasam, gevşesem. Bunu çoğu kişi istiyordur Stresle baş edebilme aslında günümüz modern insanın en büyük problemlerinden bir tanesi. Stresle baş edebilme derken aynı zamanda öfke ile baş edebilme, kaygı ile başa edebilmeyi de bunun içerisini koyuyorum.
Bu tarz duygularla baş edebilmek gerçekten de önemli bir beceri, önemli bir yetkinlik. Çünkü stresi ile baş edebilen, duygularını yönetebilen kişiler hem iş hayatında çok daha başarılı oluyorlar hem sağlıkları diğer insanlara oranla çok daha iyi oluyor hem de ilişkileri çok daha iyi oluyor, kendilerini mutlu ve sağlıklı hissediyorlar.
Peki bunu nasıl sağlayabilirim? yani elimde değil birtakım şeylere üzülüyorum, kaygılanıyorum, öfkeleniyorum, strese giriyorum ne yapabilirim? Bununla ilgili tabii ki yapılacak pek çok şey var, kısacık bir videoya sığmaz, diğer videolarımız da bahsettiğimiz konuları da izlemek gerekiyor ama çok basit her gün uygulayabileceğiniz ve her gün belirli bir süre, mesela her gün en az 10-15 dakika en az, uyguladığınız takdirde yaklaşık bir ay içerisinde çok ciddi anlamda kendinizde farklılıklar görebileceğiniz, hatta bunu bir yaşam alışkanlığı haline getirip bütün bir ömre yaydığınız da neredeyse karakterinizin dahi değişeceği çok etkili bir teknikten bahsetmek istiyorum. Bu tekniği ben de 5-6 senedir uyguluyorum ve inanılmaz faydasını gördüm. Hatta artık ben de bir alışkanlığa dönüştüğü yani bilinçli olarak yapmanın dışında bilinçsiz zamanlarda da bu tekniğe uyguladığımı görüyorum zaman zaman. Peki nedir bu teknik? Bir kere bu teknikten bahsetmeden önce neden işe yaradığını konusunda ikna olabilmeniz açısından öncelikle bir sorunu ele alalım. Her zaman yaptığımız gibi önce sorunu görelim ardından çözüm önerelim. Strese girdiğimiz an ya da öfkelendiğiniz an ya da kaygılanmaya başladığınız an bedeniniz de bir takım değişiklikler oluyor, zihninizde birtakım değişiklikler oluyor.
Bunların hepimiz farkındayız. Yani örneğin çok stresli olduğunuz ya da çok öfkelendiğiniz bir anı hatırlayın. İlk bedensel tepki ne olur? ilk bedensel tepkilerden bir tanesi kalbinizin hızlı hızlı çarpmasıdır çünkü strese girdiğiniz an, aslında bilinçaltınız varoluşsal bir tehditle karşı karşıya olduğunu zanneder yani zanneder ki şu an senin canlılığın tehdit altında sen ölmek üzeresin. Örneğin böyle bir anı düşünelim, diyelim ki bana doğru koşarak Vahşi bir hayvan geliyor, böyle bir noktada benim hayatta kalabilmek için iki şansım var ya savaşacağım o hayvanla ya da ortamdan sıvışacağım yani ya savaşacağım ya da kaçacağım.
Bu ikisinin olabilmesi için benim bedenimin birtakım değişiklikler geçirmesi gerekiyor. Bu yüzden de stres tepkileri vermeye başlıyorum. Nedir bu değişiklikler? 1- bedenim bana diyor ki: bak senin şu an hızlı koşabilen ya da bu canlılığını tehdit eden faktörle savaşabilmen için daha fazla kana ihtiyacın var. Bu yüzden kalbin kan pompalamaya başlıyor daha fazla kan pompalamak için hızlı hızlı çarpmaya başlıyor. Telefon görüşmesi yapıyorsun, belki negatif bir haber aldın ya da seni sinirlendirecek, kaygılandıracak bir durumla karşılaştın. Ne oluyor? kalbin birdenbire kalbin hızlı hızlı çarpmaya başlıyor. Bunu fark edin, gerçekten de hızlı hızlı çarpmaya başlar. Başka ne olur? mesela Derler ki gerilirim. Evet gerçekten de gerilirsiniz çünkü kaslarınız kaçmaya, koşmaya ya da savaşmaya hazırlanır. Dolayısıyla bütün kaslar gerilir gün içerisinde sık sık geriliyoruz farkında olmadan.
Bu gerilen kasları hatta her akşam gevşetmediğimde sonrasında birtakım sıkıntılar yaşayabiliyorum. Başka ne olur? Mesela şeker ve kolesterol yükselir. Neden? Çünkü belki de sen bu varoluşun için tehdit yaratan faktörle karşılaştığında günlerdir yemek yemiyorsun, Vücudunun enerji ihtiyacı var. O zaman ne yapıyor vücut? Diyor ki ben depoladığım yağı ve şekeri hemen Kana salıyorum diyor. Dolayısıyla senin şekerin ve kolesterolün birdenbire tırmanmaya başlıyor. Mesela çoğu insan mide problemi Yaşar. Neden? Çünkü stres anında sindirimi yavaşlatıyor vücut, sindirim enerji çeken
Onun için harcayacağı kanı bacaklara ve kollara gönderir. Bunun sonucunda ne oluyor? Zavallı mide içindeki yiyeceği sindirebilmek için daha fazla asit üretmeye başlıyor. Tabii bu bahsettiğimiz tepkiler yani stres tepkileri kısa süreler için ayarlanmış tepkiler, kısa süreli gösterildiği takdirde benim hayatını kurtaran, var oluşumu sürdürmemi sağlayan tepkiler ama eğer ben bu tepkileri vara yoğa gösteriyorsam, yani çok ciddi düşünme hatalarım varsa, kaygılarım varsa, hayatla ilgili genel olarak stresli bir yapıya, öfkeli bir yapıya sahipsem tabii ki gün içerisinde bu tepkileri gösterdiğim süre uzuyor ve süre uzadıkça benim hayatımı kurtarmak için var olan bu tepkiler bu sefer benim hayatımı zorlaştırmaya hatta bir süre sonra benim hayatımı ölüme kadar gidebilecek ciddi oranda etkilemeye başlıyor.
Stres aslında bir miktar gerekli bir şey, çünkü beni harekete geçiren bir mekanizma, hayatta kalmamızı sağlayan bir mekanizma. Ama ben bu tepkileri gerçekten Hayati tehditlerde değilde günün genelinde gösteriyorsam o zaman hayatımı kurtarmak şöyle dursun hayatımı kısaltmaya başlıyor bu tepkiler. Yani bir anlamda strese girdiğimizde Aslında mekanizma çok ciddi anlamda hızlanmaya başlıyor, vücut sistemim ciddi anlamda hızlanıyor ve bu bir kısır döngüsü etkisi yaratarak benim daha da fazla strese girmeme sebep oluyor peki o zaman ne yapmam lazım? Stresle baş edebilmek için yapmam gereken şeylerden bir tanesi: bunu yavaşlatmak, yani sistemi yavaşlatmak. İlk tepki ne demiştik Kalp hızının artması demiştik, mesela bunu nasıl yavaşlatabilirim?
Bunun için kullanılan tekniklerden bir tanesi nefes egzersizleri. Nefes egzersizleri gerçekten çok etkili teknikler nefes egzersizlerinin beyindeki, vücuttaki etkilerine dair sayısız yapılmış bilimsel araştırma var ki artık bu araştırmalar Türkiye’de bile yapılmaya başlandı. Benim size anlatacağım nefes egzersizi hangisi? çok sayıda nefes egzersizi var ama ben kendimin de 5-6 senedir kullandığım ve çok ciddi anlamda etkisini gördüğüm, olumlu anlamda etkisini gördüğüm Sufi nefes egzersizini anlatacağım.
Sufi nefes egzersizi çok önemli bir egzersiz. Sufi semazenlerin de kullandığı Sufi nefes egzersizi ile ilgili Marmara Üniversitesi nöroloji bölümünde bir araştırma yapılıyor ve bu araştırmada uzun yıllar Sufi nefes egzersizini kullanan semazenlerin beyin MR’ları inceleniyor ve sonucunda görülüyor ki gerçekten de bu nefes egzersizini kullanan semazenlerin beyin yapılarında olumlu anlamda değişiklikler söz konusu. Peki ben de kendi beyin yapımı değiştirebilir miyim? Evet. Peki Nasıl? Oturarak olmuyor, beyler bayanlar, çalışarak oluyor. Nasıl ki beyindeki olumlu düşünme kaslarını güçlendirmek için düşünce egzersizleri vermiştim, beyindeki olumlu düşünme ile ilgili kasları güçlendirmek için alın size bedensel bir egzersiz daha. Ne yapacaksınız?
Her akşam en az 10 dakika eğer yapabiliyorsanız daha fazla, biraz sonra anlatacağım Sufi nefes egzersizini yaptığınız taktirde 1-hem yaptığımız an rahatlamış hissedeceksiniz hem de uzun süre yaydığınız takdirde uzun süreler bunu bir alışkanlık haline getirip her akşam düzenli yaptığınız takdirde göreceksiniz ki, artık eskisi kadar kolay öfkelenmiyorsunuz, artık eskisi kadar kolay strese girmiyorsunuz. Eskiden sizi öfkeden deliye döndürecek şeylere karşı daha sakinsiniz daha huzurlusunuz iç huzurunuz yukarıya doğru artmış durumda ve artık stresinizi, dürtülerinizi, duygularınızı daha rahat bir şekilde kontrol edebilir hale geleceksiniz. Peki nedir Allah aşkına bu Sufi nefes egzersizi? çok kolay bakın bir sürü nefes egzersizi var. Onları da anlatabilirim size ama bu aralarında en basit ve en etkili olanlardan biri. Nasıl yapacağız Sufi Nefes egzersizini? Nefes alıp verirken sadece burnumu kullanıyorum, o yüzden burnun açık olması çok çok önemli. Bakın birim zamanda aldığım nefes miktarını azaltmak amaç, burnumdan nefesimi alırken son derece yavaş ve sakin bir biçimde dörde kadar sayarak nefes alacağım, her saniyede bir sayı olacak şekilde düşünün ve ardından tutmadan yine burnumdan nefesimi bu sefer sekize kadar sayarak yine burnumdan çok daha yavaş bir biçimde vereceğim. Bakın dikkat ederseniz Nefesi alma sürem 4 saniye verme sürem 8 saniye daha da yavaş. yani alırken yavaş ve derin bir nefes al, verirken daha da yavaş ver. İlk zamanlar bunu yapamıyor olabilirsiniz çok normal, çünkü vücudunuz daha farklı bir
nefes alışveriş biçimine alışkın durumda Ama lütfen denemeye devam edin denemeye devam ettikçe yapabildiğiniz göreceksiniz Bu da tıpkı spor gibi yapıldıkça geliştirilen bir beceri ve ilk zamanlar bunu yapmaya başladığınızda yatarak yapmanızı tavsiye ederim daha rahat yaparsınız. Tabi yatarak yaparken bu arada yapmaya başladıktan kısa bir süre sonra kaslarınız gevşemeye başlayacağı için uykuya dalabilirsiniz ilk zamanlar özellikle uykuya dalma probleminiz varsa yine öneririm bu nefes egzersizini. Ancak buna da vücut alışıyor bir süre sonra uykuya dalmamaya başlıyorsunuz. İlk zamanlar ne bileyim mesela 4-8 yapamayabilirsiniz de 4’e 4 tür dörtte beştir hiç önemli değil denemeye devam edin, uzatabildiğiniz kadar uzatın. Nefesimi alırken dörde kadar sayıyorum verirken sekize kadar sayıyorum ve nefes alışverişimi burundan yapıyorum. Çok basit, bunu en az 10 dakika her gün yapmanızı ki ben 10 dakika üzerine çıkmanızı öneririm.
Yavaş yavaş nefes alışveriş biçiminiz de daha sağlıklı bir hale gelmeye başlayacak daha derin, daha yavaş nefesler olacaksınız. Vücudumuza aldığımız oksijenin miktarı artacak. Beyninizde sakin kalmakla ilgili, duyguları kontrol edebilmek ile ilgili bölümleri geliştirmiş olacaksınız ve çok kısa zaman içerisinde hem sağlığınızda hem de duygu durumunuzda bunun etkilerini görmeye başlayacaksınız Sufi nefes egzersizi stresle baş etmede hem anlık hem de uzun vadeli çok etkili bir çözümdür.