OKB NEDİR? OKB TESTİ İLE SEVİYENİ GÖR – Obsesif Kompulsif Bozukluk Testi
Efendim merhaba, OKB yani obsesif kompulsif bozukluk yani Türkçesiyle takıntı zorlantı bozukluğu ile ilgili çok fazla soru geliyordu. Biz de bunun üzerine kısaca OKB nedir ve acaba siz de OKB olması olasılığı var mı? Bunu görmenizi sağlayacak minik bir test uygulaması yapalım istedik. Hazırsanız başlayalım. Öncelikle şunu belirtmeme izin verin lütfen. Testler tek başlarına teşhis için kullanılmazlar. Böyle bir şey yok. Her zaman genel gözlem, görüşme veya muayenenin yanında yardımcı araçlardır. Dolayısıyla bu videoda da bizim amacımız sizin kendi kendinize teşhis koymanızı sağlamak değil. Zaten bu sizin işiniz de değil, ancak bizim amacımız eğer şüpheli bir durum varsa bunu fark etmenizi ve bu işin uzmanından yardım almanızı sağlamak. Dolayısıyla videonun sonunda eğer şüpheli bir durum sezinlerseniz lütfen bir ruh sağlığı uzmanı ile görüşmekten çekinmeyin. OKB kısaca kişinin istemsiz olarak ve tekrarlayıcı bir şekilde huzursuzluk veren birtakım düşüncelere maruz kalması ve bunları uzaklaştırmakta güçlük çekmesi ve bu düşüncelerin yarattığı kaygı, üzüntü gibi duygularla baş edebilmek için yine yineleyici birtakım davranışlarda uğraşılar da bulunması durumudur. Yani kişinin hem obsesyonları: obsesyon derken bahsettiğimiz şey takıntılı düşünceler ve kompülsiyonları yani bu kaygı verici düşüncelerin yarattığı rahatsızlık verici duygularla baş edebilmek için tekrarlayıcı şekilde gerçekleştirdiği davranışları ya da uğraşları vardır. Örneğin kişi kendisinin ya da sevdiklerinin başına bir şey gelmesinden olabildiğince korkar, kaygılanır, sürekli bu düşünceler zihnine hücum eder, bunları uzaklaştırmakta güçlük çeker ve örneğin evden çıkmadan önce 5 kere elektrik düğmesini açıp kapamak gibi. Her yüz kişiden yaklaşık 2-3’ünde OKB görüldüğü söyleniyor. Bu arada bir şeylerden korkmak, kaygılanmak, hastalıktan, ölümden korkmak kaygılanmak son derece normal ve sağlıklı bir durumdur.
Ancak OKB’de bu kaygının şiddeti kişinin normal yaşama uyumunu zorlaştırmaktadır. Yaşam kalitesini oldukça düşürmüş bir durumdadır. Peki acaba sizde durum ne? Efendim OKB belirtilerinin türünü ve yaygınlığını ölçmek amacıyla geliştirilmiş olan Maudsley OKB soru listesini sizlerle paylaşacağım. Bunun Türkçe formunu Türkçeye uyarlanmış formumu sizlerle paylaşacağım. Biraz sonra sizlere bazı cümleler okuyacağım. Her bir cümlenin ardından eğer bu cümle sizi uyuyorsa. Yani siz eğer bu cümledeki şeyi yapıyorsanız bu durumda kendinizi bir puan verin. Yok eğer bu bana uymuyor diyorsanız o zaman puan vermeyin. En sonunda aldığımız puanların toplamını göreceğiz ve bu puanların toplamına göre bir şeyler söyleyeceğiz. Birinci maddeden başlayalım. Bir hastalık bulaşır korkusu ile herkesin kullandığı telefonları kullanmaktan kaçınırım. Çoğunlukla hoşa gitmeyen şeyler düşünür, onları zihnimden uzaklaştırmakta güçlük çekerim. Dürüstlüğe herkesten çok önem veririm. İşleri zamanında bitiremedim için çoğu kez geç kalırım. Bir hayvana dokununca hastalık bulaşır diye kaygılanırım. Normalden fazla bir şekilde doğalgazı, su borularını ve muslukları birkaç kez kontrol ederim. Değişmez kurallarım vardır. Aklıma gelen hoş olmayan düşünceler hemen her gün beni rahatsız eder. Kazayla birisiyle çarpışırsam rahatsız olurum. Her gün yaptığım basit günlük işlerden bile emin olamam. Çocukken annem de babam da beni fazla zorlarlardı. Bazı şeyleri tekrar tekrar yaptığım için işimden geri kaldığım olur. Çok fazla sabun kullanırım. Bana göre bazı sayılar son derece uğursuzdur. Mektupları e-mailleri göndermeden önce tekrar tekrar kontrol ederim. Sabahları giyinmek için uzun zaman harcarım. Temizliğe aşırı düşkünüm. Ayrıntılara gereğinden fazla dikkat ederim. Pis tuvaletlere giremem. Önemli sorunlarımdan biri bazı şeyleri tekrar tekrar kontrol etmendir. Mikrop kapmaktan ve hastalanmaktan korkar ve kaygılanırım.
Bazı şeyleri birden fazla kontrol ederim. Günlük işlerimi belirli bir programa göre yaparım. Paraya dokunduktan sonra ellerimi kirli hissederim. Alıştığım bir işi yaparken bile kaç kere yaptığımı sayarım. Sabahları elimi yüzümü yıkamak çok zamanımı alır. Çok miktarda mikrop öldürücü ilaç ya da deterjan kullanırım. Her gün bazı şeyleri tekrar tekrar kontrol etmek bana zaman kaybettirir. Geceleri giyeceklerimi katlayıp asmak uzun zamanımı alır. Dikkatle yaptığım bir işim bile tam olarak doğru olduğuna emin olamam. Kendimi toparlayamadığım için günler, haftalar hatta aylarca hiçbir şeye el süremediğim olur. En büyük mücadelelerimi kendimle yaparım. Çoğu zaman büyük bir hata ya da kötülük yaptığım duygusuna kapılırım. Çoğunlukla kendime bir şeyleri dert edinirim. Önemsiz ufak şeylerde bile karar verip işe girişmeden önce uzun süre düşünürüm. Reklamlardaki ampuller gibi önemsiz şeyleri sayma alışkanlığım vardır. Bazen önemsiz düşünceler aklıma takılır ve beni günlerce rahatsız eder. Evet toplamda 37 tane madde saydım. Bu 37 maddeden sizin de yaptığınız size uygun olanlara bir puan vermenizi istemiştim. Şimdi yazdığınız puanların bir toplamını alın, bakalım bu toplama göre durumumuz ne? Efendim toplamda 12 puan ve altında aldıysanız psikiyatrik muayene sonrasında OKB tanısı konma olasılığınız düşük. Ancak tabii ki yine de var. Eğer 13 ve 17 arası bir puan aldıysanız, psikiyatrik muayene sonrasında OKB tanısı konma olasılığınız var. Eğer 18 puan ve üstünde bir puan aldıysanız, psikiyatrik muayenenin sonrasında OKB tanısı alma olasılığınız yüksek anlamına geliyor. Tabi bu belirtilerin sayısı kadar sıklığı ve şiddeti de önemlidir. Yani siz 12 puanın altında bir puan aldınız belki ancak bu puan verdiğiniz maddeler gün içerisinde eğer çok sıklıkla çok şiddetli bir biçimde görülüyorsa, sizin normal yaşama uyum sağlamanızı etkiliyorsa,
Bu durumda da yine OKB tanısı koyma olasılığı var. Yani tek bir madde olsa dahi eğer bu maddenin sıklığı, şiddeti, süresi belirli bir seviyenin üzerinde ise bu durumda yine böyle bir olasılığın olduğunu söylemek zorundayım. Efemdim, en başta belirttiğimi sonda da belirtmek isterim. Testler tek başlarına kesinlikle teşhis için yeterli değildir. Bunun için zaten yetkili kişi bir psikiyatri hekimdir. Dolayısıyla eğer bu testin sonucunda bir farkındalık yaşadığıysanız içinizde bir şüphe oluştuysa lütfen uzman bir psikiyatri hekimi ile ya da bir klinik psikologla görüşmekten çekinmeyin. Bizim amacımız sizin en başta da belirttiğim gibi kendi kendinize tanı koymanız değil. Bizim amacımız bir farkındalık yaratmak ve bu farkındalığın sonucunda da eğer bir şüphe varsa işin uzmanından yardım almanıza yardımcı olmak. Eğer OKB ya da takıntılı düşüncelerle baş etmede sorun yaşıyorsanız, bir uzmandan destek almanın yanı sıra kanalımda yaklaşık 1 ay kadar önce paylaştığım aşırı düşünme, OKB, kaygı, panik için çok etkili bir egzersiz Nehirde Yüzen Yapraklar Egzersizi başlıklı videomu izlemenizi ve düzenli olarak uygulamanızı tavsiye ederim. Bunun yanı sıra kanalımda yine kaygıyla ve depresyonuna baş etmenize yardımcı olacak, stresle baş etmenize yardımcı olacak çok sayıda bedensel ve zihinsel teknikleri anlattığım videolarım var ilgili oynatma listelerinden bunları ulaşabilirsiniz. Efendim bu kanalda psikoloji ve kişisel gelişime dair stresle baş edebilme, kaygı ile baş edebilme, kendimizi geliştirme ile ilgili çok sayıda tekniği paylaşıyoruz. Her hafta 2 tane yepyeni video yüklüyoruz. Bu videolardan haberdar olabilmek istiyorsanız lütfen şimdi kanalımıza abone olun ve bildirim zillerini açın.