EN ÇOK GÖRDÜĞÜMÜZ 6 RÜYANIN PSİKOLOJİK ANLAMI – Sık Gördüğümüz Bu Rüyalar Bize Ne Anlatır?
Yunan mitolojisinde uyku tanrısı Hypnos, Thanatos‘un yani ölüm tanrısının ikiz kardeşidir. Gerçekten de adeta her gece bir ölüm gibi uykuya yatarız ve her sabah adeta tekrar diriliriz ve bu arada da onlarca rüya görürüz. Peki nedir bu rüyalar ve en sık gördüğümüz bazı rüyaların psikolojik açıklaması nedir? Bu rüyalar bize bizimle ilgili ne anlatmaya çalışıyor olabilir? Bu videoda bunu inceleyeceğiz.
Gece uykusu, birbirini takip eden ve yaklaşık bir buçukar saat süren uyku evrelerinden oluşur. İlk önce uykunun başlangıcında uykuyla uyanıklık arası sayılabilecek çok hafif uyku dönemine gireriz. Ardından uyku yüzeyselleşmeye başlar ve yüzeysel uyku evresine gireriz. Bunun ardından da kısa bir süre sonra derin uykuya geçilir. Tüm bu evrelere NonRem uyku dönemi denir. Bunun ardından uyku tam tekrar yüzeyselleşiyormuş gibiyken birdenbire REM uyku dönemi dediğimiz yani Rapid Eye Movement hızlı göz hareketleri denilen ve göz kapaklarımız kapalı olduğu halde çok hızlı biçimde sağa sola, yukarı aşağıya hareketler yaptığımız ve çok yoğun bir şekilde canlı rüyalar gördüğümüz REM uyku dönemine giriyoruz. Bu dönemde beyin adeta rüyalar yoluyla kendini yıkıyor ve bir bakım yapıyor. En yoğun şekilde REM uyku döneminde rüya görüyoruz.
Hafif ve derin uyku dönemlerinde de rüyalar görüldüğünü söylüyor araştırmacılar. Ancak onlara göre bu dönemde görülen rüyalar çok silik, renksiz ve çok kısa rüyalar. Freud’a göre rüya bir isteğin, bir ihtiyacın ayrılmasıdır. Ortaya çıktığında kişide bunaltı yaratabilecek ya da yüzleştiğimizde bizde sıkıntı yaratabilecek bastırılmış arzularımız rüyalar yoluyla adeta su yüzüne çıkarlar. Su yüzüne çıkarlar ancak kendimize bile itiraf edemediğimiz bu bastırılmış duygularımız, düşüncelerimiz, arzularımız zihnin sansürüne uğrarlar ve şekil değiştirmiş olarak rüyalar yoluyla su yüzüne çıkarlar. Bu anlamda rüya, bilinç altında bastırılmış birtakım unsurların görsel formlar ve semboller aracılığıyla adeta bilince ulaşma çabasıdır. Yani rüyalar yoluyla bilinçaltı ile bilinç arasında bir denge sağlanmaya çalışılır. Çoğu zaman gördüğümüz rüyalar günlük yaşadığımız olayların tekrarıdır. Ancak bazı rüyalar ise bizimle ilgili bazı şifreler içerir ve eğer bu şifreleri çözebilirsek, belki de karanlıkta kalmış bazı yönlerimizin de daha fazla farkına varabiliriz. Freud aynı zamanda rüyalar uykunun bekçisidir der. Yani rüyalarımız aslında uykumuzu korurlar. Peki bunu nasıl yaparlar? Şimdi pek çok duyum. Örneğin vücut sıcaklığının düşmesinden ağrılarınıza ya da açlığınızı kadar o sıradaki ya da pek çok zihinsel çatışma uykunun kalitesini bozabilir ve sizi uyandırabilir. İşte bu durumda rüyalar devreye girer ve rüyalar bir şekilde bunları dengeleyerek sizi uyandırması engeller. Mesela diyelim ki uyuduğunuz sırada vücut sıcaklığınız mı düştü? Uyanmam için o sırada rüyanızda kar yağdığını görürsünüz. Ya da ne bileyim mesela o sırada aç mısınız? Rüyanızda yemek yediğiniz ya da susuz mısınız? Rüyanızda su içtiğiniz görürsünüz ya da tabletiniz mi geldi? Rüyanızda tuvalete gittiğinizde görürsünüz ve bu şekilde rüyalar aslında uykunun devamını sağlar.
İnsanoğlu gördüğü ilk günden bu yana rüyaların anlamını merak etmiş ve yorumlamaya çalışmıştır. Tabii bunu yaparken rüyaları geçmişle ya da şіmdі ile alakalı değil de daha çok gelecekle ilgili yorumlamaya çalışmıştır. Tespit edilen ilk rüya yorumu kitabı milattan önce 2000 ila 1800 yılları arasında Mısır’da papirüs üzerine yazılmıştır ve hala British Müzesi’nde sergilenmektedir. Peki bizler psikolojide rüyaları yorumlarken nasıl yorumluyoruz? Bizler daha çok şimdi ile ya da geçmişle alakalı olarak yorumluyoruz gelecekten ziyade. O zaman en sık gördüğünüz bazı rüyalar ve bu rüyaların anlamları üzerine konuşalım isterseniz bakalım ne anlama geliyor? Psikolojik olarak bu rüyalar nasıl açıklanıyor? İlk değineceğimiz rüya kendinizi bir sınavda görmek. Ancak bu sınava hazırlanmamış olduğunuz ya da sınav yerine bulamamanız. Yani genellikle sınavla ilgili rüyalar. Belki de okul hayatınız biteli yıllar oldu. Ama siz yine de rüyanızda kendinizi okulda sınav anında görüyor musunuz? Mesela sınav anındasınızdır. Sınav olacağını o an öğrenmişsinizdir ve hiçbir hazırlığınız yoktur, çalışmamışsınızdır. Ya da belki yanınızda kaleminiz, silginiz yoktur. Ya da ne bileyim belki de sınav yerine bir türlü bulamıyorsunuzdur. Bu tarz rüyalar genellikle gelecek konusunda kaygı taşıyan, geleceğin kendisine neler getireceği konusunda endişeli olan kişiler arasında sıklıkla görülür. O zaman sık sık bu rüyayı görüyorsanız şöyle bir kendinize sorun. Gelecek konusunda kaygılarım var mı? Hayatta da sık sık kendimi sınanmış olarak hissediyor muyum? Geleceğin bana neler getireceği konusunda endişeli miyim?
Hangimiz değiliz ki?
İkinci en sık görülen rüya. Bir kişi, bir hayvan ya da bir şey tarafından kovalanmak. Birisi ya da bir şeyi sizi kovuluyordur ve siz can havliyle ondan kaçmaya çalışıyorsunuz. Nefes nefese kalmışsınızdır. Belki de buraya kadar güçlü olarak sizde bir duygu yaratır ki rüyadan uyanmak durumunda kalırsınız. Peki bu ne anlama geliyor olabilir? Bu rüya genellikle yine kaygılı kişilerin sıklıkla gördüğü rüyalardan bir diğeridir. Yani gelecek konusunda kaygı yaşayan kişiler sık sık bu rüyayı görürler. Aynı zamanda bu rüya çoğunlukla kişinin yüzleşmekten kaçındığı bir durum ya da yüzleşmekten kaçındığı bir duygu varsa o zaman da görülür. Yani belki de sizi kovalayan şey aslında bastırdığınız ve yüzleşmekten kaçındığınız birtakım duygularınız, düşünceleriniz ya da arzularınız olabilir.
Mesela çok yoğun bir üzüntü, bir ayrılık acısı ya da yüzleşmekten kaçındınız başka bir şey.
Sık görülen bir diğer rüyada dişlerin dökülmesidir. Bir bakarsınız ki dişleriniz elinize geliyor ve ne oluyor dersiniz? Panik olursunuz. Peki bu rüyayı genellikle ne zamanlar daha çok görüyoruz? Bu rüyayı genellikle kendimizi yeterince iyi hissetmediğimiz, gösterdiğimiz performansı beğenmediğimiz bir şekilde utandığımız, güvensiz hissettiğimiz zamanlarda daha sıklıkla görüyoruz. Şöyle bir düşünün. Son zamanlarda herhangi bir şeyi yapıp ardından pişman olduğunuz ya keşke daha iyisini yapsaydım, bence iyi olmadı dediğiniz herhangi bir an yaşadınız mı? Ya da başkaları tarafından yargılanmaktan korktuğunuz, kaygılandığınız bir an yaşadınız mı? Çünkü bu rüya aynı zamanda başkaları tarafından yargılanma korkusunu da sembolize ediyor olabilir. Yüksekten düşmek ya da boğulmak yine çok sık görülen rüyalardan bir değeridir. Eğer bu rüyayı çok sık görüyorsanız o zaman şöyle bir düşünün. Acaba şu an hayatta bulunduğunuz yerden ne kadar memnunsunuz? Bulunduğu yerden genellikle memnun olmayan insanlar, şu anki durumlarından tatmin hissetmeyen insanlar sıklıkla bu rüyayı görürler. O zaman belki de istediğiniz noktaya ulaşmak için yeni hedefler belirlemek ve harekete geçmenin zamanı gelmiştir. Sık görülen rüyalardan bir diğeri de kaybolmak. Kendinizi bir ormanda ya da ne bileyim büyük bir binanın içerisinde ya da labirent benzeri bir yapının içerisinde kaybolmuş ve çıkış yolunu ararken sık sık görüyor musunuz? Bu rüyayı yürürken büyük olasılıkla çıkış yolu bulamadığınız için kendinizi çok stresli ve gergin hissediyorsunuz. Gerçek yaşamda bunun birden fazla yorumu olabilir. Mesela bunlardan bir tanesi belki de gerçek yaşamda da şu anda kendinizi çok kapana kısılmış hissetmeniz sırtınızdaki zihinsel, fiziksel, finansal ya da duygusal birtakım yüklerden dolayı kendinizi yorgun hissetmeniz olabilir. Bir diğer açıklaması ise belirli bir durumdayken sonraki bir sonraki adım için ne yapmam gerektiği konusunda kararsız kalmak olabilir. Yani bundan sonraki adımda ne yapacağım? Bundan sonraki adımda neler yapmam gerekiyor? Düşüncesi eğer zihninizde varsa, bu konuda emin değilseniz bu durumla yine bu rüyayı görüyor olabilirsiniz. Son değineceğimiz rüya geç kalmak ya da bir şeyi kaçırmak. Mesela bir etkinliğe geç kalmak, bir konsere geç kalmak ya da ne bileyim uçağa ya da taksiyi son anda kaçırmak mesela. Bu gibi rüyalar genellikle kişinin vakti zamanında istediği bir şeyin peşinden gitmemesinin yarattığı pişmanlık duygusunu sembolize ediyor diye yorumlarlar. Kişisel gelişim ve psikoloji eğer ilgi alanlarınız içerisindeyse her hafta iki tane yeni video yüklediğim kanalıma abone olabilirsiniz. Bildirimleri açın ki yeni videolar yüklendiğinde haberdar olabilin.