ÇOCUĞUNUZLA OYNAYABİLECEĞİNİZ DİKKAT GELİŞTİRME OYUNLARI
Dikkat ve odaklanma problemleri günümüzde her yaştan insanın problemi. Bu videoda size hem çocuklar için hem de siz yetişkinler için dikkat ve odaklanma becerilerini güçlendirecek bazı aktiviteler ve oyunlar anlatacağım. Bu aktiviteleri ve oyunları birazcık seviyesini zorlaştıracak hem kendiniz için hem de çocuklarınız için uygulayabilirsiniz. Hazırsanız başlayalım. Dikkat ve odaklanma çocuğumuzun okul hayatı için çok önemli bir beceri. Malum derste oturuyorlar ve ders dinliyorlar ve dinleyerek öğrenmek durumundalar. Bu noktada özellikle İşitsel Dikkat dinleme becerileri dikkati odaklayabilme yönlendirebilme çok çok önemli. İşin iyi yanı dikkat, tıpkı vücudumuzdaki bir kas gibi bazı zihinsel egzersizlerin düzenli yaptırılması ile geliştirilebilir ve güçlendirebilir bir beceri. Dolayısıyla bu videoda bahsettiğim bu çok eğlenceli oyunları, aktiviteleri yaptığınızda ya da yaptırdığınız da çocuğunuza bir süre sonra dikkat ve odaklanma becerilerinin geliştiğini göreceksiniz. Peki aktivitelerimize geçelim. Birinci oyunumuz ya da birinci aktivitemiz “Doğaçlama Sayma” oyunu. Şimdi baştan söyleyeyim, bu oyunu ne kadar kalabalık oynarsanız o kadar zevkli oluyor. O yüzden eğer çocuklarınızla oynayacaksınız bu oyunu ailece toplanmanızı öneririm, iki kişiyle de oynanabilir ancak daha fazla sayıda kişiyle oynanırsa daha eğlenceli olur. Bu oyunda amacımız ne? Bu oyunda amacımız gurup olarak 1’den 20’ye kadar saymak. Ne var canım bunda? Çok basit demeyin. Çünkü aslında o kadar basit değil. Çünkü bir kuralımız var. Kuralımız ne? Kuralımız şu; Birden 20’ye kadar sayarken kimin hangi rakamı söyleyeceğini bilmiyoruz. Tamamen doğaçlama şekilde ilerliyoruz ve aynı anda birden fazla kişi konuşursa eğer tekrar en başa dönüyoruz. Diyelim ki ben 1 dedim, Ahmet 2’de de Ayşe 3 dedi. O sırada Mehmet’le Zeynep aynı anda 4 dedi. Yandık, tekrar başa dönüyoruz.
Ben bu oyunu kendi eğitimlerinde, yetişkinlerle oynuyorum, işte 10 15 kişilik gruplarda ve ne yazık ki üçten öteye pek gidemiyoruz çoğu zaman. Bu oyundaki amacımız ne? Bu oyundaki amacımız. İşitsel dikkati ve dinleme becerilerini geliştirmek ve zihni ana şimdiye ve bu adaya çekmek. Çünkü bunu yaparken, yani sayarken aynı anda aynı rakamı söylememek için mecburen tamamen ruhumuzla bedenimizde şimdi de ve burada olmak zorunda kalıyoruz ve birbirimizi inceliyoruz. Acaba kim konuşur gibi. Kim konuşacak? O konuşmadan ben söyleyeyim. Dolayısıyla tüm bunları yapmaya çalışırken, zihni ister istemez ana çekme çalışması da yaptırmış oluyoruz. İkinci oyunumuz İşitsel Bellek ya da İşitsel Hafıza oyunumuz. Malum, işitsel dikkat dinleme becerileri verimli bir yaşam için hem çocuklukta hem de yetişkinlikte çok çok önemli. Bu oyun da şunu yapıyoruz. Çocuğumuzla ya da oynayacağımız kişiyle karşılıklı oturuyoruz ve ardından birbiri ile alakasız mesela beş tane nesne ismi söylüyoruz. Örneğin top, saat, işte elma, beton, halı gibi beş tane nesneyi arka arkaya söyledik. Bunun ardından çocuk bizi dinliyor ya da karşımızdaki kişi bizi dinliyor ve sonrasında kelimeleri aynen bize tekrar etmesini istiyoruz. Bakalım beş kelimeden kaçını hatırlayacak. Karşıdaki oynadığınız kişi 5’te 5 yaptıkça söylediğiniz kelime sayısını artırabilirsiniz. Yani 6, 7, 8, 9, 10 diyerek arttırabilirsiniz. Hatta bununla ilgili olarak çocuğunuzla yarışabilirsiniz. Ayna oyunun daha karmaşık bir versiyonunu da oynayabilirsiniz. Daha karmaşık bir versiyonunda ne yapıyoruz? Nesneleri sayıyoruz ve bize saydığımız sırayla aynı şekilde saymasını istiyoruz. Ben eğer toptan sonra makas dediysem o da toptan sora makası söyleyecek. Bu şekilde sıralı bir biçimde saymasını isteyebiliriz. Daha da zorlayıcı bir versiyonunu söyleyeyim size. Yine daha da böyle zihni geliştirici bir egzersiz saydığımız sıranın tam tersi sırada saymasını isteyebilirsiniz.
Tabi bu noktada öncelikle belki üç nesne ismiyle başlamak daha uygun olabilir. Örneğin top, makas bebek. Hadi şimdi bana tam tersi sırayla say bebek, makas top gibi. Bu biraz daha zor, biraz daha karmaşık bir versiyonu ilerledikçe bu zor ve karmaşık versiyonlar üzerinden devam edebilirsiniz. Çocuklarda yabancı dil öğrenimi ve dikkat ve odaklanma becerileri arasındaki ilişkiye bakan araştırmalarda şu sonuca ulaşılmış. Çocuklar ne kadar erken yaşta yabancı bir dili öğrenmeye başlarlarsa, dikkat ve odaklanma becerileri o kadar güçleniyor. Dolayısıyla çocuğunuzun dikkat ve odaklanma becerilerini geliştirmek için yabancı dil öğreniminden faydalanabilirsiniz. Bu konuyla ilgili olarak Cambly Kids uygulaması size yardımcı olabilir. Cambly Kids 4-15 yaş arası çocukların anadili İngilizce olan eğitmenlerden online, birebir ve interaktif bir şekilde eğitim alabilecekleri, İngilizce dersi alabilecekleri bir web sitesi ve bir uygulama. Kendini Kids’deki tüm eğitmenlerin anadili İngilizce olduğu için çocuklarınız telaffuzu ve dili günlük yaşamda kullanmayı en doğru şekliyle öğreniyorlar. Sıfırdan en ileri seviyeye kadar 4-15 yaş arası tüm çocuklar bu uygulamadan faydalanabiliyorlar. Eğitmenlerin hepsi özenle seçilmiş ve çocuk eğitiminde uzman kişiler. Derslerin süreleri ise çocukların dikkat süreleri göz önüne alınarak en fazla 30 dakika olacak şekilde tasarlanmış. İngilizce hiç bilmeyen den en ileri seviyelere kadar her çocuğa uygun programlar mevcut. Eğitmenler çocuğunuzun seviyesine göre hazır bir müfredat ile derse giriyorlar. Eğitmenleri siz seçiyorsunuz ister aynı eğitmenle derse devam edebilirsiniz, isterseniz farklı farklı eğitmenlerle, farklı farklı aksanlarda ve ilgi alanlarında öğretmenlerle çocuğunuza İngilizce eğitim fırsatı sunabilirsiniz. Cambly’de tüm dersler otomatik olarak kaydedilebiliyor. Dolayısıyla daha sonrasında dersleri izleyebilir ve pekiştirme amaçlı kullanabilirsiniz.
Cambly ile anne baba olarak evinizin konforunda ve güveninde çocuğunuza kaliteli bir İngilizce eğitim fırsatı sunabilirsiniz. Şimdi birkaç dakikalığına 4 yaşındaki minik İpek’in Cambly ile gelişim videosunu izleyelim. Şu anda Cambly Kids’te 23 Nisan’a özel yılın en büyük indirimi var. Tam %50 indirimle çocuğunuz İngilizce öğrensin istiyorsanız faydalanabileceğiniz bir linki ve kodu açıklama kısmına ekledim. Evet. Dördüncü Aktivitemiz yine İşitsel Dikkat ve dinleme becerilerini geliştirmeye yönelik bir aktivite ve her yaştan çocukla karmaşıklığını ve uzunluğunu ayarlayarak oynayabileceğiniz bir oyun ya da bir aktivite. Ne yapıyoruz bunda? Bun da karşımızdaki kişiye ya da karşımızdaki çocuğa içerisinde çeşitli detaylar barındıran kısa bir hikaye anlatıyoruz. Ardından bu hikaye ile ilgili detaylara dair sorular soruyoruz. Bakalım kaç tanesini doğru cevaplayabilecek. Şimdi başlangıçta bu hikayeyi oluştururken çocuğunuzun yaşına göre detayların sayısını ve hikayenin uzunluğunu ayarlayın. Ardından çocuğunuz bildikçe hikayeyi detaylandırın, karmaşıklaştırın. Yalnız burada özellikle ilk etapta basit ve daha kolay yapılabilir hikayelerden başlamak çok önemli. Neden en başta çocuğumuzun motivasyonu düşmesin diye. İlk önce, ilk aşamalarda daha basit, daha kolay hikayelerle başlayıp sonrasında yapabildikçe zorlaştıralım. Mesela çok basit bir şey. Ayşe adında bir çocuk varmış. Ayşe 8 yaşındaymış, Ankara’da yaşıyormuş. Ayşe üç kardeşiyle beraber 5 katlı bir apartmanda oturuyormuş. Apartmanları çok güzelmiş. Maviye boyanmış bir apartmanmış. Bunlar üçüncü katta oturuyorlarmış. Apartmanlarının bahçesinde rengarenk çiçekler varmış. Güller, karanfiller, papatyalar, gelincik çiçekleri varmış. Ağaçlar da varmış mesela çam ağaçları, kavak ağaçları varmış gibi. Kısa bir hikaye yani bu orta zorlukla bir hikaye. Benim şu an söylediğim çoğu çocuğa göre. Bu hikayeyi çocuğa okuduktan sonra ya da anlattıktan sonra. Ayşe kaç yaşındaymış? Ayşe kaçıncı katta oturuyormuş? Ayşe’nin apartmanı ne renkmiş? Bahçede hangi çiçekler varmış? Bahçede hangi tür ağaçlar varmış? Gibi söylediğiniz detaylara dair sorular soruyorsunuz. Ve bir diğer oyunumuz Görsel Dikkat oyunu. Bu sefer görsel dikkate yöneliyoruz. Bu oyunu oynayacağınız kişiyle karşılıklı oturun ve bir dakika süre boyunca sizi baştan aşağı izlemesine izin verin. Baştan aşağı 1 dakika boyunca sizi bir incelesin. Ardından kişi arkasını dönsün. Karşıdaki kişi arkasını döndüğünde üzerinizde bir değişiklik yapın. Ne bileyim, küpenizi değiştirmek olabilir. Boynundaki fuları çıkarmak ya da bağlanma şeklini değiştirmek olabilir. Ne bileyim bir yüzüğü takmak ya da çıkartmak olabilir. Bir farklılık yapın kendi üzerinizde, saçınızı daha farklı şekilde toplamak olabilir. Artık karşınızdaki kişinin performansına göre, düzeyine göre bir değişiklik yapın. Ardından tekrar o kişinin geri dönmesini isteyin ve neyin farklı olduğunu bulmasını isteyin. Çocuğunuz bulmaya çalışın. Şu an benim üzerimde ne farklı ne değişik. Bunu keşfetmeye çalışsın, bunu bulmaya çalışsın. Buldu mu güzel. Ardından siz arkanızı dönün. O kendi üstünde bir değişiklik yapsın. Bu sefer siz o değişikliği bulmaya çalışın.
Bu şekilde değişiklik yapa yapa her seferinde farklılaştıra farklılaştıra hem çocuğumuzun yaratıcı problem çözme becerilerini güçlendiriyoruz. Çünkü bir sürü soru artık üzerinizde değiştirecek bir şey bulamamaya başlıyorsunuz ve acaba neyi daha farklı yapsam diye düşünmeye başlıyorsunuz. Hem de görsel dikkat becerilerini güçlendirmiş olacaksınız. Evet, bir diğer görsel dikkat oyunu kartlarla oynanabilecek bir oyunu resimli kartlarla ya da nesnelerle oynayabilirsiniz. Çocuğunuzla karşılıklı oturun, resim kartlarını dizin ya da nesneleri dizin. Küçük, çok küçük bir çocuksa üç tane nesneden başlayabilirsiniz. Daha büyük yaşlardaki çocuklar için daha fazla sayıda nesne ya da resim kartı kullanabilirsiniz. Masayı dizdiğiniz nesnelere ya da resim kartlarına çocuğunuz bir dakika süre boyunca baksın, ardından gözlerini kapatsın ya da arkasını dönsün. Bunlardan bir tanesini alın. Çocuğunuz geri dönsün ve ne yok hangisi yok diye sorun. Eksik olan resimi ya da eksik olan nesneyi bulmaya çalışsın. Bir diğer görsel dikkat oyunumuz çok eğlenceli. Bu oyunda ister çeşitli detayları barındıran hazır bir resim kullanabilirsiniz. Mesela herhangi bir kitabın içerisindeki çocuk kitapların içerisindeki resimlerden faydalanabilirsiniz. Ya da isterseniz boş bir kağıda farklı farklı nesnelerin resmini çizip ya da farklı bir kompozisyon çizip bunu boyayıp bunu kullanabilirsiniz. Bir materyal hazırlamış olursunuz böylelikle. Bu çalışmada ne yapıyoruz? Çocuğa resmi 1 dakika boyunca gösteriyoruz ve bu resmi incelemesini istiyoruz. Çocuğumuz resmi inceliyor. Ardından resmi kapatıyoruz ve resimdeki detaylarla ilgili sorular soruyoruz. Mesela resimde neler vardı, kaç tane nesne vardı, neler vardı? Say ardından resimde gördüğü şeylerle ilgili detaylar sorabiliriz. Mesela saat varsa resimde saat kaçı gösteriyordu? Saat ne renkti. Araba ne taraftarıydı? Arabanın içinde şoför var mıydı? Varsa kadın mıydı, erkek miydi? Ne bileyim resimde
diyelim ki bir kadın vardı. Bu kadın ne giymişti? Üstündeki kıyafet ne renkte? Ayağında ayakkabı mı vardı, terlik mi vardı gibi. Resimle ilgili detayları sorabilirsiniz. Evet ve diğer bir dikkat geliştirici zihni an’a şimdiye buradaya çeken güzel bir egzersiz tabii ki Mindfulness egzersizi. Mindfulness dikkatinizi sürekli o dağılmaya alışmış dikkatinizi ana şimdiye ve burada çekmeye yarayan ve dikkat kaslarınızı güçlendiren çoğu çok önemli bir egzersiz. Dikkat ve odaklanma üzerindeki etkisi bilimsel çalışmalarla da kanıtlanmış bir egzersiz. Mindfulness egzersizini hem siz hem de çocuklarınız uygulayabilir. Peki nedir, nasıl yapılır, nasıl işe yarıyor? Eğer merak ediyorsanız şuradaki videodan ulaşabilirsiniz. Bu videonun içerisinde videonun sonunda minik bir egzersiz de var, bir uygulama da var. Bu uygulamayı dediğim gibi hem siz hem de çocuğunuz yapabilir. Kanalımız siz değerli izleyicilerimiz, abonelerimiz ve katıl üyelerimiz sayesinde her geçen gün büyümeye devam ediyor. Bu arada ara ara gerçekten çok güzel mesajlar alıyorum. Yani Instagram’dan ya da YouTube’a videolarını altına yapılan yorumlardan gerçekten çok fazla sayıda kişinin hayatına dokunabilmek fırsatı elde ettiğimizi görüyorum. Bu gerçekten beni çok mutlu ediyor. Buradaki egzersizlerle dikkatini güçlendirmeyi başarmış. Panik ataklarıyla, anksiyetesiyle, depresyonu ile artık daha sağlıklı bir şekilde başa çıkabilmeye başlamış çok sayıda insanın mesajı geliyor bana. Gerçekten bu beni çok mutlu ediyor. Eğer bu videoların daha fazla sayıda insana ulaşmasını istiyorsanız, daha fazla sayıda insanın hayatına, dokunmamıza yardımcı olmak istiyorsanız, bu videoları beğenmeyi bu videoları paylaşmayı sosyal medya hesaplarınızda, kanala abone olmayı ve eğer daha da fazla destek vermek isterseniz katıl üyesi olmayı unutmayın lütfen.