FARKINDA OLMADAN KENDİNİZİ YOK ETMEYE ÇALIŞTIĞINIZI GÖSTEREN 5 DAVRANIŞ

Görünüşte bizi rahatlatması için yaptığımız bazı davranışları aslında bilinç dışı olarak kendimizi yok etmek için yapıyor olabilir miyiz? Peki, farkında olmadan yaptığımız bu davranışlar neler olabilir?

İnsan zararlı olduğunu bile bile neden kendine bunu yapmaya devam eder? Bu ve benzeri soruların cevapları bu videoda. Psikolojinin önemli isimlerinden Freud, insan davranışını açıklarken iki önemli içgüdüden bahseder. Bunlardan biri yaşam içgüdüsü iken, diğeri ölüm içgüdüsüdür. Ona göre insan bir taraftan yaşamaya, hayatta kalmaya çalışırken diğer taraftan ölümü arzular. Yemek yemek, su içmek, sevgi, cinsellik gibi doyum sağlayan ve kişinin hem kendi yaşamını hem de türünün devam etmesine yardımcı olan davranışlar yaşam içgüdüsü ile ilgilidir. Bu yüzden yaşam içgüdüsüne mitolojide aşkın ve doğurganlığın tanrısı olan Eros, ölüm içgüdüsüne ise ölüm tanrısı olan Thanatos’un adı verilmiştir. Hayat, içimizdeki Eros ve Thanatos’un mücadelesidir aslında.

Ölüm içgüdüsü Thanatos, insanın özüne, geldiği inorganik duruma dönme arzusudur. Freud’a göre farkında olmasak da kendimize zarar veren davranışlarımızın ya da zarar verdiğini bile bile yapmaya devam ettiğimiz davranışların çoğunun altında bu ölüm içgüdüsü yatar. Thanatos dışarı yöneltildiğinde agresyon, saldırganlık olarak görünürken içeri yöneldiğinde ise intihar ya da kendine zarar verme davranışları görülür. Psikanalitik yaklaşım bunu söylese de buna katılmayanlar da var elbette.

Bir diğer yaklaşım, bu davranışları insanın kendini rahatlatma çabası olarak açıklıyor acılar karşısında. Kendine zarar veren insanlara sorulduğunda bu davranışları neden yaptıkları gerçekten de kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olduğu için yaptıklarını ifade ediyorlar. Ve bunu da en çok stresli oldukları, en çok zorlandıkları dönemlerde yapıyorlar daha çok. Anlık olarak iyi hissediyorlar.

Peki bunun biyolojik açıklaması ne olabilir? Bedenimizi zorladığımızda bir süre sonra ağrı kesici ve iyi hissettirici bazı kimyasallar salgılanır. Örneğin koşucularda koşucu kafası ya da koşucu sarhoşluğu denen bir durum raporlanmıştır. Koşarken belirli bir yoğunluğun üzerine çıktığınızda, kendinizi biraz fazla zorladığınızda bir süre sonra aşırı iyi hissetme, yükselmiş bir özgüven, korkunun yok olması gibi hisleri de içeren sarhoşluk benzeri bir durum yaşanır. Bunun nedeni büyük oranda salgılanan hormonlardır. Bu hormonlar acınızı keser ve sizi daha iyi hissettirir. Bunun evrimsel kökenine baktığımızda ise bu durumun doğada yaşayan atalarımızın hayatta kalmasına yardımcı olduğunu görebiliriz. Örneğin vahşi doğada bir hayvan tarafından kovalanan bir insanın yaralansa bile hayatta kalabilmek için koşabilmesi, kaçıp kurtulabilmesi gerekir. Bunun için de bu fiziksel acıyı ve psikolojik acıyı hissetmemesi gereklidir. Ne kadar muhteşem bir sistem değil mi?

Peki, farkında olmasak da bize zarar veren Freud’a göre kendimizi yok etmeye çalıştığımızı gösteren bazı davranışlar neler olabilir? Gelin bunlara bakalım. İlk davranışımız yeme sorunları. Aşırı yemek yemek ya da kendini aç bırakmak. Obezite, kalp sorunları, diabet, böbrek sorunları başta olmak üzere pek çok sağlık sorununa yol açtığını bile bile aşırı şekilde yemeye devam etmek. Özellikle cips, kola, şekerleme gibi zararlı olduğunu, sağlığa son derece zararlı olduğunu bildiğimiz yiyeceklere bir bağımlılık geliştirmek adeta. Çoğumuzda bunları yemek anlık olarak bize iyi hissettirdiği için bunlardan kopamayız ve bir bağımlılık geliştiririz. Ancak çoğu kez obezitenin altında çözülmemiş travmalar vardır ve yemek yiyerek ya da yemeyerek bu travmalardan kurtulamayız. Bunun için uzman bir psikoterapiden destek almak şarttır.

İkinci davranışımız rastgele cinsellik. Neyi kastediyoruz? Korunmasız bir şekilde riskli durumlarda ya da riskli kişilerle yaşanan cinsellik. Bu bulaşıcı hastalıklar, istenmeyen gebelikler ya da o belki de hiç tanımadığınız kişiden size gelebilecek zarar verici davranışları da içeren aslında çok tehlikeli bir durum. Fakat yine de bunu bile bile anlık olarak iyi hissetmek için yapılabiliyor.

Ve üç, aşırı spor, aşırı egzersiz. Aşırı egzersiz az önce de bahsettiğim o kimyasalları salgılamaya yardımcı olduğu için anlık olarak bizi belki iyi hissettirir ama uzun vadede bedenimize zarar vererek kendini yok etmeye hizmet eder.

Deri yolmak, deri kesmek ya da saç yolmak, saç koparmak. Tırnak etlerini, yara kabuklarını yolmak. Öyle ki geçmeyen yaralar oluşturmak bedenin çeşitli bölgelerinde. Tam iyileşmeye başlar gibi olur, siz kabuklarını tekrar yolmaya başlarsınız ve o yara hiçbir zaman iyileşmez. Bazı kişilerde de bu kendine zarar verici davranışlar deride kesikler oluşturma ya da işte bedendeki tüyleri ya da saçları koparma yolma şeklinde olabiliyor.

Ve beşinci davranış, tehlikeli ve hızlı bir şekilde araba kullanma. Sadece kendimize değil çevredeki diğer insanlara da zarar verme olasılığı bulunan oldukça tehlikeli bir davranış.

Peki çözüm ne? Diyelim ki ben bunlardan birini ya da birkaçını yapıyorum, farkındayım ya da fark ettim. Nasıl bununla ilgili bir çözüm bulabilirim? En kısa sürede bu konuda yetenekli, donanımlı, uzman bir psikoterapistle kendinizle ve kendi yaralarınızla tanışma ve barışma yolculuğuna çıkmak elbette ki en sağlıklı çözümlerden bir tanesi. Fakat buna imkanım yok diyorsanız bu durumda kanalda size yardımcı olabilecek bazı videoların bulunduğu oynatma listesinin linkini aşağıda yorumlara bıraktım. Bu videoları izleyerek ve hakikaten de anlatılan teknikleri içselleştirip düzenli şekilde uygulayarak oldukça güzel yol kat eden izleyicilerimiz var. Siz de bunlardan birisi olabilirsiniz. Eğer bu videoların size faydalı olduğunu düşünüyorsanız daha fazla sayıda insana ulaşmamıza yardımcı olmak için kanala abone olabilir, videoyu beğenebilir ya da aşağıda yorum yaparak ya da videoları paylaşarak bize destek verebilirsiniz.