APTAL PSİKOLOĞUN SİZE MESAJI VAR
Bir odada hiçbir şey yapmadan öylece durabiliyor musunuz? Telefon yok, sosyal medya yok, bilgisayar yok, kitap yok. Bir şeyler yiyip içmek, bir şeylerle oyalanmak yok. Öylece duruyorsunuz.
Geçenlerde fizik tedavim sırasında böyle bir ortamda kaldım. Küçücük bir odada, internet çekmiyor, yüzüstü bir şekilde bir sedyede yatıyorum. Sırtımda elektrikli vakumlar, tensler, hiçbir şey yapmadan yarım saat boyunca öylece durmak zorundaydım.
Tabii bu durumu fırsat bilen zihnim, ağrılarımın da etkisiyle olumsuz düşüncelerle dolmaya başladı. Gittikçe yoğunlaştılar ve içim sıkılmaya başladı ki bir an durdum ve aptal adamı hatırladım.
Aptal bir adam gibi olmak, Taoist bir idealdir. Kavramı açıklamadan önce kısaca Taoizm’den bahsedelim. Taoizm, binlerce yıl önce Antik Çin’de ortaya çıkan bir felsefedir. Ana eseri, Lao Tzu tarafından yazıldığı düşünülen Tao-Te Ching‘dir. Tao, evrendeki tüm varlıkların ve olayların ana kaynağı, varlığı doğuran yokluk, boşluk, yol gibi çevrilir. Ancak yapısı gereği tam anlamıyla anlaşılamaz ve tanımlanamaz. Her şey ondan gelir ve ona döner.
Bu size tanıdık geldi mi? İslam tasavvufu ve Taoist felsefe arasında pek çok ortak kavram vardır. Taoist felsefenin ana öğretisi, insanın doğanın düzeni olan Tao’ya uyum sağlaması ve yaşamın doğal akışına müdahale etmeden, sade, alçakgönüllü ve dengeli bir yaşam sürmesidir.
Bu felsefeyi daha iyi anlamak için, “Wu Wei” kavramını anlattığım Çabasız Huzur başlıklı videomu izlemenizi öneririm. Taoizm’de aptal bir adam gibi olmak, aslında derin bir bilgelik ve bir yaşam anlayışını ifade eder.
Peki ne yapar aptal adam? Herhangi bir öğretinin etkisi olmadan, objektif bir şekilde olanı olduğu gibi görebilir. Bu, yanılgılarımızdan, önyargılarımızdan, varsayımlarımızdan, öğrenilmişliklerimizden ve bunları diğerlerine dayatmaktan arınmayı içerir. Zihnin bu durumuna Lao Tzu, “yontulmamış kütük” der.
Yaşama yontulmamış bir kütük olarak geliriz. Fakat ailemiz, toplum, kültür, okullarımız, izlediklerimiz ve öğrendiklerimiz bizi yontmaya başlar. Bu süreçte zihnimizde hayata dair çeşitli şablonlar oluştururuz. Ancak bu şablonlar, olanı olduğu gibi değil, olduğumuz gibi görmemize neden olur.
Taoizm, toplumsal kuralların, statü ve zenginlik arayışının insanı doğasından uzaklaştırdığına inanır. Aptal bir adam gibi olmak, toplumun dayattığı normları reddederek kişinin kendi doğasına dönmesini ve özgürleşmesini ifade eder.
Sade bir yaşam sürer aptal adam. Tüketim toplumunun dayattığı standartların peşinde koşmaz. İhtiyacından fazlası için kendini tüketmez. Ayrıca, mükemmeliyet arayışını da reddeder. Kendisiyle ve kusurlarıyla barışıktır.
Çoğumuz olaylar istediğimiz gibi olmadığında akışa müdahale etmeye çalışırız. Kontrol edemediğimiz durumlara kafa yorarak yaşamın akışına direniriz. Bugün depresyon, anksiyete, OKB gibi pek çok sorunun altında bu direnç yatar. Oysa iyileşmenin yolu, duygularımızı fark etmek ve kabul etmekten geçer.
Zihinlerimiz çoğu zaman geçmişte ya da gelecektedir. Ancak aptal bir adamın zihni şimdi ve buradadır. Şu an için gerekli olanı alır, gerisini bırakır. Düşünceler ve duygular arasında boğulmaz, onları yargısızca izler ve geçip gitmelerine izin verir.
Gerçek bilgelik, gürültücü ya da gösterişli değildir. Kendini kanıtlamaya ihtiyaç duymaz. Çoğu zaman sıradan, sade ve hatta dışarıdan aptal gibi görünebilir. Cem Şen Hocanın bu konuda çok güzel bir paylaşımı var:
“Güzel bir şey aptal bir adam gibi olmak. İnsanı bilmişlikten, kıyaslamalardan, kalbe ağırlık veren yüklerden kurtarır. Bölen ve ayıran zihni durdurur ve en nihayetinde insanın rahat bir nefes almasını sağlar.”
Peki, bu kafaya nasıl ulaşırız? Taoist bilgelere göre, bedensel ve zihinsel pek çok teknikle bu sağlanabilir. Bu tekniklerden bazılarını kanalımızda bulabilirsiniz. Özellikle nefes egzersizleri, mindfulness ve meditasyon bu yolda önemli bir yer tutar.
Videomuzun başlığını “Aptal Psikologun Mesajı” olarak belirledik, ancak ne yazık ki bu Taoist felsefede bahsedilen aptal bir adam gibi olmak mertebesine henüz ulaşabilmiş değilim. Ancak umarım bir gün yaklaşırım.