UZAK DURULMASI GEREKEN EN TEHLİKELİ KİŞİLİK TİPİ: KARANLIK EMPATLAR – Nasıl Tanırsınız?
Karanlık üçlüdeki kişilik özelliklerine sahip insanların çoğunun ortak özelliği empati yoksunluğudur deniyordu. Ancak yapılan son araştırmalar bunun böyle olmayabileceğini gösteriyor. Yani kişiler hem empatik hem de karanlık kişilik özelliklerine sahip olabiliyor. Bu arada karanlık kişilik mi oda ne yahu diyorsanız, şuradaki videoya göz atarak bilgi alabilirsiniz. Bu videoda en karanlık kişilik tipi olarak adlandırılan karanlık empatlardan ve onların özelliklerinden bahsedeceğiz. Böylelikle çevrenizdeki potansiyel karanlık empatlara karşı daha hazırlıklı olabilirsiniz. Bazı kişiler empatiyi kötü amaçlarına ulaşabilmek için birer araç olarak kullanabiliyorlar. Yani her empatik insan iyi insandır diyemeyiz. Peki ama bu nasıl oluyor? Empatinin bilişsel ve duygusal empati olmak üzere iki çeşidi var. Bilişsel empati olayları başka birinin bakış açısından görebilme yeteneği iken, duygusal empati, diğerlerinin duygularıyla heyecanlanabilme kapasitenizdir. Bilişsel empati biraz daha robotik bir empati gibidir. Diğer insanların beden dilinden, sözlerinden onların ihtiyaçlarını, onların duygularını neler hissettiğini anlayabilirsiniz. Okuyabilirsiniz ancak bundan etkilenmezsiniz duygusal olarak. Duygusal empatide ise sadece bunu okumakla kalmaz, aynı zamanda kısmen de olsa aynı duyguları hissedebilirsiniz, duygudaşlık yapabilirsiniz. İşte bazı karanlık kişilik özelliklerinde bilişsel empati daha fazlayken, duygusal empati daha azdır ya da hiç yoktur. Henüz çok yeni. 2020 yılında Nottingham Trent Üniversitesi’ndeki araştırmacılar 991 katılımcıyla bir araştırma gerçekleştirdiler ve grubun yaklaşık yüzde 20’sini oluşturan karanlık empatları tanımladılar. Psikolojinin Karanlık Üçlüsü başlıklı videomuzda bahsettiğimiz kişilik özelliklerini alın ve üzerine bir doz bilişsel empatiye ekleyin. Bu durumda ortaya belki de en tehlikeli kişilik tipi olabileceğinden bahsedilen karanlık empatikler çıkıyor. En tehlikeli diyorlar çünkü sizin duygularınızı anlayabiliyor paylaşıyor gibi görünüyorlar. Dolayısıyla siz de size yaklaşmalarına izin veriyorsunuz ve çoğu zaman altta yatan kötü niyetlerden haberdar olmuyorsunuz. Gerçekten de 2020 yılında yapılan çalışma karanlık. Hem empatların diğer karanlık kişilik tiplerine göre daha sıcak, daha dışa dönük ve daha hoş olarak algılanan tipler olduklarını gösteriyor.
Karanlık, empatikler duygularınızı, düşüncelerinizi, neye ihtiyacınız olduğunu, hangi durumlarda hangi duygu durumları içerisinde girdiğinizi çok iyi biçimde anlarlar. Ancak burada amaç sizinle aynı duyguyu paylaşmak ya da size yardım etmek değildir. Amaç çoğu zaman sizi manipüle etmektir. Yani aslında empatiyi bir silah ya da bir araç olarak kullanırlar. Mesela sizi çok iyi tanıdığı için sizi neyin sevindirdiğini, sizi neyin üzdüğünü, neyin sinirlendirdiğini çok iyi bir biçimde bilir ve istediği şekilde düşünmeniz ya da istediği şekilde davranmanız için bu durumu kullanabilir. Mesela biliyordur ki senin için saygı önemli bir değer. Sen saygısızlığa asla gelemiyorsun. Ortamda istemediği bir kişiyi devreden çıkartmak için onun saygısızca davrandığı bir durumdan bahsedebilir ya da o kişiyi saygısız davranmak durumunda bırakacak bir senaryo hazırlayabilir. Aslında Türk dizlerinden böyle tiplere çok aşinayız. Çoğu dizide böyle karanlık ve sinsi enpatlar var. Peki karanlık bir empatı nasıl tanıyabiliriz? Aslında çoğu karanlık kişilik özelliğine sahip bireyler gibi karanlık empatlarda gerçek niyetlerini gizleme konusunda oldukça ustadır. Bu yüzden onları ayırt etmek sıradan bir insan için oldukça zordur. Hatta bu konuda uzman kişiler bile zorlanabilirler. Ne demiştik? Karanlık üçlünün özelliklerine biraz bir doz bilişsel empati eklediğimizde ortaya karanlık enpatlar çıkıyor. O zaman şu karanlık üçlünün özelliklerini hızlıca bir hatırlayalım. Neydi karanlık üçlünün birinci ayağı? Narsisizmdi, yani karanlık enpatiklerin bir kısmında kendini aşırı beğenme, kibirli olma, bencil olma, diğerlerini önemsememe, kendi amaçları için diğer insanları manipüle etme gibi özellikler olabilir. İkinci ayağımız Makyavelcilikti, yani kendi çıkarı için diğer insanları manipüle etme, diğer insanları istediği şekilde davranma ve düşünme yoluna itme alışkanlığı. Üçüncü özelliğimiz ise psikopatiydi. Psikopatinin çok sayıda özelliği var.
Şuradan daha detaylı bir şekilde psikopat kişilerin özelliklerine ulaşabilirsiniz. Ancak hızlıca bir tekrarlamak gerekirse diğerlerinin acılarına karşı duyarsızlık, kronik şekilde yalan söyleme, diğerlerini manipüle etme, dürtülerini engelleyememe, istediği şekilde davranma gibi pek çok sayıda özelliğe sahip psikopat kişiler. İşte bu özelliklerin üzerine biraz empati eklendiği zaman ortaya maalesef en tehlikeli kişilik tipi çıkıyor. Ancak yine de bir empatı şuralardan tanıyabiliriz. Mesela bir empat size yaklaştığında her ne kadar sizin duygularınızı paylaşıyor gibi gözükse de bir şeyler sizi rahatsız eder. Hani o tanımlayamadığınız ama içinizi rahatsız eden bir his vardır. Yani bir yerlerde o samimiyetsizliği ne bileyim sahteliği bir şekilde anlarsın? Tanımlayamasan da hissedersin. Her şey tamam gibidir. Her şey doğru gibidir. Ama bir şeyler yanlıştır. Sezgisel olarak bunu hissedebilirsin. Karanlık empatikler, her ne kadar sizin dostunuzmuş gibi ya da sizin yanınızdaymış gibi gözükseler de alaycı mizahı çok sıkı şekilde kullanırlar, incitici şakalar yapabilirler. Karşı tarafı iğneleyen, onu küçük gören söylemlerde bulunabilirler. Karanlık enpatlar, suçluluk duygusunu kullanmayı çok severler. Suçluluk duygusunu kullanarak yani sizi kendinize sık sık suçlu hissettirerek istediği şekilde düşünmenizi ya da davranmanız sağlamaya çalışırlar. Yani suçluluk duygusuyla sizi manipüle etmeye çalışırlar. Çoğu zaman duymaktan hoşlanacağınız sözleri söyleyip gerçekten size davranılmasını istediğiniz şekilde davrandıkları için ilk etapta size çok hoş ve çekici gelebilirler. O yüzden karanlık empatiklere karşı aman dikkatli olmaya çalışın. Bu videoda çok yeni tanımlanmış, henüz 2020 yılında tanımlanmış ve dünyanın en tehlikeli kişilik tipi olabileceğinden bahsedilen karanlık enpatlardan bahsettik size. Eğer psikoloji ve kişisel gelişim ile ilgili konular ilginizi çekiyorsa kanalımıza abone olmayı unutmayın. Çünkü her hafta psikoloji dünyası ile ilgili yepyeni iki videoyla sizlerle birlikte oluyoruz. Bildirim ziline açarak bu videolardan haberdar olabilirsiniz.