SÜREKLİ YORGUN HİSSETMEYE KARŞI 7 ETKİLİ YÖNTEM – Dinlenme Yöntemleri
Merhaba psikoloji severler. Bu videoyu çekerken an itibariyle ne yazık ki yurdumuzun dört bir yanında orman yangınlarıyla mücadele ediliyor. Tüm bunlar, tüm bu yaşananlar bir çoğumuz da belki de hepimizde üzüntü, endişe, öfke gibi duygular yaratıyor. Üst üste yaşadığımız toplumsal travmalardan dolayı çoğumuz üzülmekten endişelenmekten yorgun düşmüş durumdayız. Açıkçası bu ruh haliyle video çekmek benim için de çok zor olacak. Çünkü pek çoğunuz gibi ben de yangından etkilenen tüm canlıları, insanları, hayvanları ve doğayı düşündükçe geceleri rahat uyku uyuyamıyorum. Umarım bu yangınlar söndükten sonra her birimiz kendi adımıza almamız gereken dersleri alırız. Özellikle pandemi döneminden sonra “Yorgun musun?” Sorusuna hayır cevabını verecek kişi sayısı oldukça az. İnsanların çoğu yeterince uyusalar ya da bedensel olarak yeterince dinlenseler dahi geçmeyen bir yorgunlukla yaşıyorlar. Doktor ve araştırmacı yazar Saundra Dalton Smith’e göre sürekli yorgunluğumuzun sebebi aslında bize uygun olan dinlenme türünü uygulamıyor olmamız olabilir. Ona göre 7 tane dinlenme türü var ve bu 7 dinlenme türünden sizi uygun biri ya da birkaçını eksik bıraktığınızda, kendinizi sürekli bitkin hissedebilirsiniz. Peki acaba bu doktorumuzun bahsettiği 7 dinlenme türü nedir? Ve sizin bitkinliğinizin sebebi de bunlardan bir tanesi uygulamamak mı? İntrodan sonra. Evet, bitkinliğinizin sebebi belki de size uygun dinlenme türünü seçmiyor olmanız olabilir. Nedir bu dinlenme türleri? Hemen başlayalım. Birinci dinlenme turumuz Duyusal dinlenme. Gün içerisinde beynimiz beş duyu yolu ile her yerden sürekli bir veri bombardımanına tutuluyor. Düşünsenize telefonunuzun ekranından bilgisayar ekranınıza kadar oradan gelen görüntüler, sesler, dışarıdan gelen kokular, gürültüler çok sayıda veri beynimize hücum ediyor.
İşte duyusal dinlenmede beynimizi uyaranlardan arındırarak hak ettiği olabildiğince az uyarana maruz kaldığı bir molayı vermekle alakalı bir dinlenme. Şöyle bir kanepeye uzanıp dinleneyim diyorsunuz belki ancak kanepeye uzandığınızda bir taraftan televizyonunuz açıksa ve oradan gelen sesler ve görüntülere maruz kalıyorsunuz. Öte yandan bir taraftan da şöyle elime bir telefonu alayım biraz sosyal medyayı inceleyeyim, internete bakayım diyorsunuz bu sırada yaptığınız şey aslında dinlenme değil. Yani en azından duyusal dinlenme değil. Çünkü böyle bir durumda beyniniz hala çok sayıda veri göndermeye devam ediyorsunuz. Eğer internetle ve televizyonla çok fazla şekilde haşır neşir iseniz duyusal dinlenme sizin ihtiyacınız olan şey olabilir. Bu durumda mesela bir odaya kapanıp odayı karanlık hale getirip mesela olabildiğince ışıktan arındırıp, gözlerimizi kapatıp, hiçbir ses olmadan sakin bir şekilde başka herhangi bir şeyle ilgilenmeden olabildiğince az veriye maruz bırakarak beynimizi dinlenmek belki de ihtiyacımız olan şey. Tamamlanması ve yetiştirilmesi gereken işler, yarım kalan projeler, aynı anda zihninizde bunlarla ilgili sayısız düşünce eylemi yaşıyorsunuz. Özellikle yoğun ve stresli işlerde çalışan kişilerin en temel problemlerinden bir tanesi bu. Belki bedenen çok yorulmuyorlar ancak zihnen çok yoruluyorlar. Sanki bilgisayarda aynı anda çok sayıda pencere açıkmış gibi. Bir süre sonra bizim de zihnimizdeki açık olan o sayısız pencere bir süre sonra işlemcimizi zorlamaya başlıyor ve bizler de hata vermeye başlıyoruz. Ne oluyor? Mesela dikkat dağınıklığı, odaklanamama kaygı gibi problemler yaşamaya başlıyoruz.
Yatıp uyusak dahi kalktığımızda dinlenememiş hissettiğimiz gibi zihnimizdeki o düşünceler kaldığı yerden aynı hızla devam ediyorlar. Böyle bir durumunuz varsa sizin seçmeniz gereken dinlenme türü zihinsel dinlenmedir. Peki nedir zihinsel dinlenme? Zihinsel dinlenmede o beynimizi üşüşmüş düşüncelere biraz mola verdiriyoruz. Biraz hızlarını azaltıyoruz, biraz hafifletiyoruz yükümüzü. Peki bunu nasıl yapıyoruz? Aslında bunu yapmanın en iyi yollarından biri mindfulness tekniğini günlük olarak düzenli uygulamaktır. Mindfulness tekniği nedir, nasıl uygulanır? Detaylarıyla şuradaki videomuzda anlatıyorum. Bu videodan sonra o videoyu izlemenizi şiddetle öneririm. Videonun linkini ayrıca açıklama kısmına da ekleyeceğim. Özellikle mindfulness tekniğini anlattığım videoda oyunun sonundaki 5-6 dakikalık egzersizi mutlaka deneyin. Çünkü zihninizin nasıl sakinleştiğini ve dinlendiğini deneyimleyerek görmüş olacaksınız. Zihinsel dinlenme için benim uyguladığım bir diğer teknikte kafamda dolaşan o düşünceleri ki bu düşünceler genellikle daha sonra yapmam gerekenler, işte unutmamam gerekenler gibi şeyler oluyor. Tüm bunları bu kafamı kurcalayan şeyleri bir kağıda dökerim. Yani kafamda uçuşup dolaşan o çorba haline gelmiş yığını kağıdın üzerine dökerim. Yazdığım zaman somut olarak onları görmüş oluyorum. Ardından bu yazdığım karman çorman düşünceleri gruplandırırım, ne neyle ile ilgili ve ardından da bu düşünceleri öncelik sırasına dizer ve bunları bir tarih belirlerim. Aslında çoğu zaman bu kafamıza takılan şeyler önemli ama acil olmayan şeylerdi ya şunu da bir ara halletmem lazım. A şunu da unutmayın dediğimiz şeyler bir şekilde bize ekstra zihinsel enerji harcatıyorlar. Eğer bunları biz kağıda dökersek, onları somut olarak görürsek ve bir tarihe bağlarsak bu uçuşan düşüncelerle ilgili bir şeyler yaptığımız için zihnimiz diyor ki ha tamam sen bunu artık kağıda döktün bununla ilgili bir şey yaptın. O zaman ben artık bunlarla seni yormayacağım daha fazla diyor ve bize göndermeye o düşünceleri sürekli olarak bırakıyor. Dolayısıyla kafamız rahatlıyor. Sorunlara çözüm bulmanız ya da yeni yaratıcı fikirler üretmeniz gereken bir işiniz varsa büyük bir olasılıkla çok fazla yaratıcı enerji harcıyorsunuzdur diyor Dr. Dalton Smith ve bunun için yaratıcı dinlenmeye ihtiyacınız var diyor. Peki yaratıcı dinlenme nasıl yapılabilir? Bunun için yaratıcı gücünüzü kullandığınız bir hobi bulun diyor bize örneğin. Mesela ben kendi adıma şöyle yapıyorum yaratıcı dinlenme için taş boyama ile uğraşıyorum işte sahilden topladığım taşları boyuyorum. Boş vakitlerinde resim yapıyorum. Bazen evin bazı yerlerini boyuyorum ya da dekorasyonunu değiştiriyorum. Dekorasyonunu değiştirirken, evi boyarken kafamda bunu önce tasarlıyorum. Dolayısıyla yeni bir yaratıcı güç harcamış oluyorum. Hatta arkadaşlarım bunu gördüğü zaman ya deli misin yat dinlen, boş vaktin var, niye bunu yapıyorsun dediklerinde aslında bunları yapmak beni dinlendiriyor diyorum. Şimdi anlıyorum neden beni dilendirdiğini Dalton Smith’i tanıdıktan sonra. Dördüncü dinlenme türümüz “Duygusal Dinlenme” genellikle bizi rahatsız eden duygularımızı bastırır ya da onlardan kaçarız. Daha doğrusu kaçtığımızı zannederiz ama onlar oradadır ve işlenmedikleri için bizi rahatsız etmeye devam ederler. Hatta onları bastırmaya çalıştıkça aslında onları daha da güçlendiririz. Bazen bu duyguları bastırma olayında o kadar ustalaşırız ki yani bunu o kadar alışkanlık haline getirmişizdir ki, bir süre sonra kendimiz bile duygularımızı bastırdığımızın kendimizden kaçtığımızın farkında değilizdir.
Hatta bununla ilgili kanalında bir video var. Bir şuradan ve açıklama kısmından ulaşabilirsiniz. Kendi kendinizden kaçtığınızı gösteren 7 işaret diye bir bakın bakalım bu video sonra o videoya acaba siz de bazı duygularınızı bastırıyor olabilir misiniz? Kendinizden kaçıyor olabilir misiniz? Duygular bedeninin sana bir şeyler yolunda gitmiyor, bir şeyler yapmalısın mesajıdır. Dolayısıyla aslında duyguların yoluyla bedenin seninle konuşur. Eğer sen bu konuşmayı duymazdan gelirsen, kulaklarını kapatırsan bu durumda duyguların başka yolları kullanarak kendini anlatmaya çalışır. Mesela fiziksel ağrılar geçmeyen, mesela sebebi bulunamayan hastalıklar, fibromiyalji gibi çok sayıda sıkıntının altında bastırılmış duygular vardır. Duyguları bastırma ve onları çözümlememe aslında bizi çok yorar ve bir süre sonra hasta edebilir. O zaman duygusal dinlenme belki de bizim için iyi bir fikirdir. Peki duygusal dinlenme nasıl yapılır? Duygusal dinlenmede o kaçtığımız, yüzleşmek istemediğimiz duygularımızla yüzleşiyoruz ve onları çözümlemeye çalışıyoruz. Bunu ister bir terapist aracılığıyla yapabilirsiniz, isterseniz sadece bir kağıt bir kalem kullanarak kendi kendinize yapabilirsiniz. Tabii ki terapist ile yaptığınız daha profesyonelce olacaktır ve daha detaylıca bir analiz olacaktır. Ancak işe başlamak için yine benim birtakım videolarımdan faydalanabilirsiniz. Bu videolar hangileri? Duygusal dinlenme için hangi videolarımdan faydalanabilirsiniz? Bunları açıklama kısmında ekleyeceğim. Bu videodan sonra onları izleyebilirsiniz. Bazen bize iyi gelen, iyi hissettiren, enerji katan insanlarla birlikte olmak da bir dinlemedir? Ve belki de ihtiyaç duyduğumuz dinlenme türü budur.
Sosyal dinlenme tam olarak da böyle bir dinlenme türü. Yani size enerji katacak insanlarla birlikte vakit geçirmek. Tabii sosyal dinlenme yapayım derken enerjinizi çekecek enerji vampirleri değil, iyi hissettirecek insanları seçmeye çalışın. Efendim altıncı dinlenme türümüz Ruhsal ya da Manevi Dinlenme. Burada neyi kastediyoruz? Burada artık madde dünyanın ötesine geçmek ve biraz maneviyatla ilgili bir şeyler yapmaktan bahsediyoruz. Mesela inançlı biriyseniz belki dini ritüeller ya da ibadet etmek ya da manevi tatmin sağlayacak bir şeyler yapmak. Mesela birbirine yardım etmek. Gönüllü organizasyonlara katılmak. Sokaktaki hayvanları beslemek gibi bizi iyi hissettirecek, manevi tatmin sağlayacak işler yapmakta bizi dinlendiriyor. Yedinci dinlenme türümüzün Fiziksel Dinlenme, bu dinlenmeyi hepimiz çok iyi biliyoruz zaten vurup kafayı yatmak ya da bedensel olarak bir şekilde vücudumuzu dinlendirmek. Evet, yedi tane dinlenme türü saydık. Bu dinlenme türlerinden sizce sizin ihtiyacınız olan hangisi? Merak ediyorum açıkçası. Dinlediğiniz kadarıyla ihtiyacınız olan hangisi? Bir tane de olabilir, birden fazla da olabilir. Bunu yorumlarda yazarak bizimle paylaşırsanız sevinirim. Bu arada sürekli yorgunluğun yedi nedeni ve çözümü videomda da yine hissettiğimiz bu sürekli yorgunluklarının çeşitli sebepleri ve bu sebeplere çözüm önerilerimi paylaştığım bir video daha var. Bu videodan sonra onu da izleyebilirsiniz. Kişisel gelişim ve psikoloji ile ilgili her hafta bu kanalda 2 tane yeni video paylaşıyoruz. Eğer bu konular ilginizi çekiyorsa kanala abone olmayı ve bildirim zillerini açmayı unutmayın. Bu arada eğer videomuzu beğendiyseniz beğene tıklamayı ve aşağıya yorum yazmayı da unutmayın lütfen.
Harika bir yazı.